Jari-jari kovalen (bahasa Inggris: covalent radius, rcov) adalah suatu ukuran besarnya sebuah atom yang terlibat dalam pembentukan suatu ikatan kovalen. Biasanya diukur dalam pikometer (pm) atau angstrom (Å), di mana 1 Å = 100 pm.
Tabel jari-jari kovalen Sunting
Tabel berikut memuat nilai yang didasarkan pada analisis statistika dari 228.000 lebih hasil pengukuran panjang ikatan yang dicatat dalam Cambridge Structural Database. Bilangan dalam kurung adalah perkiraan deviasi standar untuk digit terakhir. Ini disesuaikan dengan jari-jari untuk C, N dan O.
Pendekatan berbeda dilakukan untuk mendapat kesesuaian bagi semua unsur dalam suatu himpunan molekul yang lebih kecil. Ini dilakukan terpisah untuk ikatan tunggal, ganda, dan lipat tiga sampai kepada unsur superberat. Digunakan baik data eksperimental maupun komputasional. Hasil ikatan tunggal sering kali mirip dengan yang dilaporkan Cordero et al. Bilamana berbeda, bilangan koordinasi yang digunakan dapat berbeda. Ini terlihat nyata pada kebanyakan logam transisi (d dan f). Biasnya diharapkan r1 > r2 > r3. Deviasi dapat terjadi untuk ikatan lebih dari satu yang lemah, jika perbedaan ligand lebih besar dari perbedaan R dalam data yang digunakan.
Perhatikan bahwa unsur-unsur sampai E118 telah dihasilkan dari eksperimen dan ada lebih banyak studi-studi kimia mengenainya.
Pendekatan konsisten yang sama telah digunakan untuk menyesuaikan jari-jari kovalen tetrahedral bagi 30 unsur dalam 48 kristal dengan akurasi subpikometer.
H | He | |||||||||||||||||
1 | 2 | |||||||||||||||||
31(5) | 28 | |||||||||||||||||
Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||||||||
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |||||||||||
128(7) | 96(3) | 84(3) | sp3 76(1) sp2 73(2) sp 69(1) | 71(1) | 66(2) | 57(3) | 58 | |||||||||||
Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | |||||||||||
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |||||||||||
166(9) | 141(7) | 121(4) | 111(2) | 107(3) | 105(3) | 102(4) | 106(10) | |||||||||||
K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | |
203(12) | 176(10) | 170(7) | 160(8) | 153(8) | 139(5) | l.s. 139(5) h.s. 161(8) | l.s. 132(3) h.s. 152(6) | l.s. 126(3) h.s. 150(7) | 124(4) | 132(4) | 122(4) | 122(3) | 120(4) | 119(4) | 120(4) | 120(3) | 116(4) | |
Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | |
37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | |
220(9) | 195(10) | 190(7) | 175(7) | 164(6) | 154(5) | 147(7) | 146(7) | 142(7) | 139(6) | 145(5) | 144(9) | 142(5) | 139(4) | 139(5) | 138(4) | 139(3) | 140(9) | |
Cs | Ba | La | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn |
55 | 56 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | |
244(11) | 215(11) | 187(8) | 175(10) | 170(8) | 162(7) | 151(7) | 144(4) | 141(6) | 136(5) | 136(6) | 132(5) | 145(7) | 146(5) | 148(4) | 140(4) | 150 | 150 | |
Fr | Ra | Ac | ||||||||||||||||
87 | 88 | |||||||||||||||||
260 | 221(2) | |||||||||||||||||
La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | |||||
57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | |||||
207(8) | 204(9) | 203(7) | 201(6) | 199 | 198(8) | 198(6) | 196(6) | 194(5) | 192(7) | 192(7) | 189(6) | 190(10) | 187(8) | |||||
Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | |||||||||||
89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | |||||||||||
215 | 206(6) | 200 | 196(7) | 190(1) | 187(1) | 180(6) | 169(3) |
H | He | |||||||||||||||||
1 | 2 | |||||||||||||||||
32 - - | 46 - - | |||||||||||||||||
Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||||||||
3 | 4 | Radius / pm: | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | ||||||||||
133 124 - | 102 90 85 | single double triple | 85 78 73 | 75 67 60 | 71 60 54 | 63 57 53 | 64 59 53 | 67 96 - | ||||||||||
Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | |||||||||||
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |||||||||||
155 160 - | 139 132 127 | 126 113 111 | 116 107 102 | 111 102 94 | 103 94 95 | 99 95 93 | 96 107 96 | |||||||||||
K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | |
196 193 - | 171 147 133 | 148 116 114 | 136 117 108 | 134 112 106 | 122 111 103 | 119 105 103 | 116 109 102 | 111 103 96 | 110 101 101 | 112 115 120 | 118 120 - | 124 117 121 | 121 111 114 | 121 114 106 | 116 107 107 | 114 109 110 | 117 121 108 | |
Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | |
37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | |
210 202 - | 185 157 139 | 163 130 124 | 154 127 121 | 147 125 116 | 138 121 113 | 128 120 110 | 125 114 103 | 125 110 106 | 120 117 112 | 128 139 137 | 136 144 - | 142 136 146 | 140 130 132 | 140 133 127 | 136 128 121 | 133 129 125 | 131 135 122 | |
Cs | Ba | La-Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn |
55 | 56 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | |
232 209 - | 196 161 149 | 162 131 131 | 152 128 122 | 146 126 119 | 137 120 115 | 131 119 110 | 129 116 109 | 122 115 107 | 123 112 110 | 124 121 123 | 133 142 - | 144 142 150 | 144 135 137 | 151 141 135 | 145 135 129 | 147 138 138 | 142 145 133 | |
Fr | Ra | Ac-No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Uut | Fl | Uup | Lv | Uus | Uuo |
87 | 88 | 103 | 104 | 105 | 106 | 107 | 108 | 109 | 110 | 111 | 112 | 113 | 114 | 115 | 116 | 117 | 118 | |
223 218 - | 201 173 159 | 161 141 - | 157 140 131 | 149 136 126 | 143 128 121 | 141 128 119 | 134 125 118 | 129 125 113 | 128 116 112 | 121 116 118 | 122 137 130 | 136 - - | 143 - - | 162 - - | 175 - - | 165 - - | 157 - - | |
La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | |||||
57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | |||||
180 139 139 | 163 137 131 | 176 138 128 | 174 137 | 173 135 | 172 134 | 168 134 | 169 135 132 | 168 135 | 167 133 | 166 133 | 165 133 | 164 131 | 170 129 | |||||
Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | |||||
89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 | 102 | |||||
186 153 140 | 175 143 136 | 169 138 129 | 170 134 118 | 171 136 116 | 172 135 | 166 135 | 166 136 | 168 139 | 168 140 | 165 140 | 167 | 173 139 | 176 |
Referensi Sunting
- ^ Beatriz Cordero, Verónica Gómez, Ana E. Platero-Prats, Marc Revés, Jorge Echeverría, Eduard Cremades, Flavia Barragán and Santiago Alvarez (2008). "Covalent radii revisited". Dalton Trans. (21): 2832–2838. doi:10.1039/b801115j.
- ^ P. Pyykkö, M. Atsumi (2009). "Molecular Single-Bond Covalent Radii for Elements 1-118". Chemistry: A European Journal. 15: 186–197. doi:10.1002/chem.200800987.
- ^ P. Pyykkö, M. Atsumi (2009). "Molecular Double-Bond Covalent Radii for Elements Li–E112". Chemistry: A European Journal. 15 (46): 12770–12779. doi:10.1002/chem.200901472.. Figure 3 of this paper contains all radii of refs. [5-7]. The mean-square deviation of each set is 3 pm.
- ^ P. Pyykkö, S. Riedel, M. Patzschke (2005). "Triple-Bond Covalent Radii". Chemistry: A European Journal. 11 (12): 3511–3520. doi:10.1002/chem.200401299. PMID 15832398.
- P. Pyykkö, (2012). "Refitted tetrahedral covalent radii for solids". Physical Review B. 85 (2): 024115, 7 p. Bibcode:2012PhRvB..85b4115P. doi:10.1103/PhysRevB.85.024115.