www.wikidata.id-id.nina.az
Prasasti Poh berupa dua lempeng prasasti tembaga beraksara Kawi yang ditemukan di dukuh Plembon Desa Randusari Kecamatan Prambanan Kabupaten Klaten Prasasti yang ditemukan dekat candi Prambanan tersebut disebut juga dengan Prasasti Randusari 1 berbentuk dua lempeng lembar tembaga berukuran panjang 50 cm dan lebar 20 5 cm Prasasti itu dikoleksi oleh KGPA Hadiwijoyo bangsawan keraton Mangkunegaran Surakarta Dinamai sebagai prasasti Poh karena berisi tentang penetapan wanua Poh menjadi sima yang dikeluarkan pada masa pemerintahan Rakai Watukura Dyah Balitung berangka tahun 827 Saka atau 905 Masehi Alih aksara prasasti Poh pertama kali dilakukan oleh W F Stutterheim pada tahun 1940 dalam buku Inscripties van Nederlandsch Indie dengan judul Oorkonde van Balitung uit 905 A D Randoesari I Dari alih aksara didapat banyak ilmu pengetahuan lanjutan misalnya bahwa desa Poh dimerdekakan pada tahun 827 Saka bulan Srawana tanggal 13 paro terang suklapaksa paringkelan Paniruan sadwara pasaran Pon pancawara hari Budhawara saptawara yang menurut ahli penanggalan dari Perancis yaitu Louis Charles Damais sama dengan hari Rabu Pon tanggal 17 Juli 905 Masehi Desa Poh dimerdekakan secara pajak oleh raja Mataram Kuno Medang saat itu yaitu Sri Maharaja Rakai Watukura Dyah Balitung Dharmodaya Mahasambhu atau lebih sering disebut Dyah Balitung 899 911 Berdasarkan penetapannya prasasti Poh berusia lebih tua 2 tahun dari prasasti Mantyasih yang dijadikan patokan Hari Jadi Kota Magelang Isi pokok prasasti ini terdapat dalam plat 1b baris 3 dan 5 yaitu paknan yan sinususk caitya mahaywa silunglung sang dewata lumah i pastika yang berarti penetapan desa Poh menjadi sima desa perdikan bebas pajak dalam rangka mengelola bangunan suci Sang Hyang Caitya Menurut W F Stutterheim silunglung berarti bangunan candi permanen untuk mengabadikan tempat suci yang ditandai oleh silunglung Prasasti Poh juga menyebut wanua poh muang anak wanua i rumasan ring nyu kapua watak kiniwang poh 827 C yang berarti wanua poh mempunyai anak wanua rumasan dan nyu semuanya termasuk lungguh anak pamgat kiniwang Artinya desa Poh dusun Rumasan dan dusun Nyu semuanya termasuk lungguh kinawang Para tetua di desa dan dusun tadi diceritakan mempersembahkan pasak pasak kepada Sri Maharaja berupa kain jenis jaro 1 yugala dan mas pageh 5 suwarna Rakyat jelata juga dikatakan mendapat hadiah Selain itu disebutkan juga nama para pejabat penduduk desa saji sajian yang digunakan dalam upacara manusuk sima dan nama nama desa lainnya Beberapa penguasa desa yang turut diundang yaitu dari desa Mantyasih desa Glangglang dan desa Galang 1 Daftar isi 1 Alih Aksara 1 1 Lempeng 1 1 2 Lempeng 2 2 Terjemahan Ringkas 2 1 Lempeng 1 2 2 Lempeng 2 3 ReferensiAlih Aksara suntingLempeng 1 sunting Swasti cakawaratita 827 caka waisakhamasa tithi trayodaci cuklapaksa wara paniruan pon budhawara tatkala cri maharaja rakai watukura dyah balitung dharmmodaya mahacambhu Macima cri maharaja rakai watukura dyah balitung dharmmodaya mahacambhu i cri maharaja rakai watukura Dyah balitung dharmmodaya mahacambhu i cri wihara haji i poh cri dharmacrama i paknan yan sinusuk caitya mahaywa silunglung sang dewata lumah i pastika cri kahulunan i wihara haji i srahi i dang i poh cri dharmacrama i paknan wihara haji i citraleka i sang hyang wihara i pikatan dang i wihara haji i sukuh i cri wihara haji i pakukwan i dang i wihara haji i pakukwan i bhatara i sang hyang adwaya bhujanggaka i wihara haji i pikatan wihara haji i mamratipura i bhatara i sang hyang ajnadewati wihara haji i mamratipura i bhatara i sang Hyang kampaladewa i wihara haji i mamratipura i bhatara i sang hyang wlka i wihara haji i mamratipura i bhatara i sang hyang kalacanakra i wihara haji i mamratipura i bhatara i kuluk i wihara haji i mamratipura Umilu suku i sabhumi samapta nikang wanua poh swatantra i sang hyang dharmma i dang acarya i dang upadhyaya athawa i wihara haji tan ilu i cri maharaja wungkalan i wadihati tan ilu i cri maharaja wungku i limus tan ilu i cri wungku i bako tan ilu i cri wungku i panggumulan tan ilu i dapunta puccagra i tirwan tan ilu i rakryan i halu tan ilu i rakryan i sirikan tan ilu i rakryan i wka tan ilu i rakryan i hino Tan ilu i samgat i mamratipura tan ilu i samgat i tiruan tan ilu i samgat i wadihati tan ilu i sang pamgat i makudur tan ilu i sang pamgat i jro ityewamadi tan ilu i saprakaranikang mangilala drabyahaji i sapangguhan i wungkal i paranakan i manghuri i mabika i manglala i manghapu i walyan i I walyan i watak suwung i watak wihara i watak lurah i watak pandai i watak i sima i watak i buhul tan ilu i sang pamgat i buhul tan ilu i sang pamgat i pakis tan ilu i sang pamgat i Wlahar tan ilu i sang pamgat i sanggar tan ilu i sang pamgat i pakandangan tan ilu i sang pamgat i palah tan ilu i sang pamgat i palah i wka tan ilu i sang pamgat i palah i bka tan ilu i sang pamgat i palah i hino tan ilu i sang pamgat i palah i watak suwung tan ilu i sang pamgat i palah i watak wihara tan ilu i sang pamgat i palah i watak lurah tan ilu i sang pamgat i palah i watak pandai tan ilu i sang pamgat i palah i sima tan ilu i sang pamgat i palah i buhul tan ilu i sang pamgat i palah i pakis tan ilu i sang pamgat i palah i wlahar tan ilu i sang pamgat i palah i sanggar tan ilu i sang pamgat i palah i pakandangan tan ilu i sang pamgat i palah i palah tan ilu i sang pamgat i palah i wka tan ilu i sang pamgat i palah i bka tan ilu i sang pamgat i palah i hino tan ilu i sang pamgat i palah i Watak suwung tan ilu i sang pamgat i palah i watak wihara tan ilu i sang pamgat i palah i watak lurah tan ilu i sang pamgat i palah i watak pandai tan ilu i sang pamgat i palah i sima tan ilu i sang pamgat i palah i buhul tan ilu i sang pamgat i palah i pakis tan ilu i sang pamgat i palah i wlahar tan ilu i sang pamgat i palah i sanggar tan ilu i sang pamgat i palah i pakandangan tan ilu i sang pamgat i palah i palah tan ilu i sang pamgat i palah i wka tan ilu i sang pamgat i palah i bka tan ilu i sang pamgat i palah i hino Tan ilu i sang pamgat i palah i wanua poh muang anak wanua i rumasan ring nyu kapua watak kiniwang Ityewamadi tan ilu i saprakaranikang mangilala drabyahaji i sapangguhan i wungkal i paranakan i manghuri i mabika i manglala i manghapu i walyan i walyan i watak suwung i watak wihara i watak lurah i watak pandai i watak i sima i watak i buhul tan ilu i sang pamgat i buhul tan ilu i sang pamgat i pakis tan ilu i sang pamgat i Akhir kalimat baris 11 terpotong karena prasasti tersebut rusak Lempeng 2 sunting Iti tan ilu i saprakaranikang mangilala drabyahaji i sapangguhan i wungkal i paranakan i manghuri i mabika i manglala i manghapu i walyan i walyan i watak suwung i watak wihara i watak lurah i watak pandai i watak i sima i watak i buhul i watak i palah i watak i kiniwang i watak i rumasan i watak i wka i watak i bka i watak i hino Tan ilu i cri maharaja wungkalan i wadihati tan ilu i cri maharaja wungku i limus tan ilu i cri wungku i bako tan ilu i cri wungku i panggumulan tan ilu i dapunta puccagra i tirwan tan ilu i rakryan i halu tan ilu i rakryan i sirikan tan ilu i rakryan i wka tan ilu i rakryan i hino tan ilu i samgat i mamratipura tan ilu i samgat i tiruan tan ilu i samgat i wadihati tan ilu i sang pamgat i makudur tan ilu i sang pamgat i jro Iti ri kalan i cri maharaja rakai watukura dyah balitung dharmmodaya mahacambhu i cri wihara haji i poh cri dharmacrama i paknanTerjemahan Ringkas suntingLempeng 1 sunting Baris 1 Prasasti ini dikeluarkan oleh Sri Maharaja Rakai Watukura Dyah Balitung Dharmmodaya Mahacambhu pada tahun Saka 827 905 Masehi Baris 2 Prasasti ini berisi penetapan sima untuk Sri Wihara Haji i Poh Sri Dharmacrama i Paknan Baris 3 Sima wanua Poh meliputi beberapa wilayah antara lain Sri Kahulunan i Wihara Haji i Srahi i Dang i Poh Sri Dharmacrama i Paknan Wihara Haji i Citraleka i Sang Hyang Wihara i Pikatan Dang i Wihara Haji i Suruh i Sri Wihara Haji i Pakukwan Dang i Wihara Haji i Pakukwan i Bhatara i Sang Hyang Adwaya Bhujanggaka i Wihara Haji i Pikatan Wihara Haji i Mamratipura i Bhatara i Sang Hyang Ajnadewati Wihara Haji i Mamratipura i Bhatara i Sang Hyang Kampaladewa i Wihara Haji i Mamratipura i Bhatara i Sang Hyang Wlka i Wihara Haji i Mamratipura i Bhatara i Sang Hyang Kalacanakra i wihara Haji i Mamratipura i Bhatara i Kuluk i Wihara Haji i Mamratipura Baris 4 Sima wanua Poh meliputi seluruh wilayah desa Poh termasuk anak desa Rumasan dan Nyu Semua desa tersebut termasuk lungguh kinawang yaitu wilayah yang dikuasai oleh pejabat bernama kinawang Baris 5 Sima wanua Poh dibebaskan dari semua kewajiban pajak dan upeti kepada negara Baris 6 Sima wanua Poh digunakan untuk kepentingan Sang Hyang Dharma Dang Acarya Dang Upadhyaya atau Wihara Haji Baris 7 Sima wanua Poh tidak tunduk kepada Sri Maharaja Wungkalan i Wadihati Sri Maharaja Wungku i Limus Sri Wungku i Bako Sri Wungku i Panggumulan Dapunta Puccagra i Tirwan Rakryan i Halu Rakryan i Sirikan Rakryan i Wka Rakryan i Hino Samgat i Mamratipura Samgat i Tiruan Samgat i Wadihati Sang Pamgat i Makudur Sang Pamgat i Jro Baris 8 Sima wanua Poh juga tidak tunduk kepada semua pejabat yang bertugas untuk mengumpulkan pajak dan upeti Baris 9 Sima wanua Poh diberikan kepada Wihara Haji i Poh Sri Dharmacrama i Paknan sebagai bentuk hadiah dari Sri Maharaja Rakai Watukura Dyah Balitung Dharmmodaya Mahacambhu atas jasa jasanya dalam menyebarkan agama Buddha Baris 10 Sima wanua Poh juga dimaksudkan untuk melindungi Wihara Haji i Poh Sri Dharmacrama i Paknan dari campur tangan pihak lain termasuk pejabat negara Baris 11 Sima wanua Poh ini berlaku selama Sri Maharaja Rakai Watukura Dyah Balitung Dharmmodaya Mahacambhu bertahta di Sri Wihara Haji i Poh Sri Dharmacrama i Paknan Lempeng 2 sunting Baris 1 Sima wanua Poh tidak tunduk kepada semua pejabat yang bertugas untuk mengelola drabyahaji di sapangguhan wungkal paranakan manghuri mabika manglala manghapu walyan walyan i watak suwung watak wihara watak lurah watak pandai watak i sima watak i buhul watak i palah watak i kiniwang watak i rumasan watak i wka watak i bka dan watak i hino Baris 2 Sima wanua Poh juga tidak tunduk kepada Sri Maharaja Wungkalan i Wadihati Sri Maharaja Wungku i Limus Sri Wungku i Bako Sri Wungku i Panggumulan Dapunta Puccagra i Tirwan Rakryan i Halu Rakryan i Sirikan Rakryan i Wka Rakryan i Hino Samgat i Mamratipura Samgat i Tiruan Samgat i Wadihati Sang Pamgat i Makudur dan Sang Pamgat i Jro Baris 3 Sima wanua Poh ini berlaku selama Sri Maharaja Rakai Watukura Dyah Balitung Dharmmodaya Mahacambhu bertahta di Sri Wihara Haji i Poh Sri Dharmacrama i Paknan Referensi sunting Olshop Novo Kamis 01 Maret 2018 Novo Olshop Prasasti Poh Batu atau Emas Novo Olshop Diakses tanggal 2021 12 30 Periksa nilai tanggal di date bantuan Diperoleh dari https id wikipedia org w index php title Prasasti Poh amp oldid 24597531